Wybrane aspekty wolności wypowiedzi w kontekście praw mniejszości narodowych

Abstract

Wolność wypowiedzi stanowi warunek konieczny pełnego rozwoju jednostki i jest podstawą każdego wolnego i demokratycznego społeczeństwa. Wolność wypowiedzi i wyrażania opinii jest również podstawą pełnego korzystania z innych praw człowieka. Dla przykładu, wolność wypowiedzi stanowi integralną część prawa do wolności zrzeszania się i zgromadzeń, jak również prawa do głosowania. Dla przedstawicieli mniejszości narodowych wolność wypowiedzi, jeżeli korzystają z niej w swoim języku ojczystym, posiada dodatkowy wymiar, będąc przejawem ich tożsamości. Na gruncie standardów międzynarodowych ochrona wolności wypowiedzi w zintegrowanym i szanującym różnorodność społeczeństwie zakłada przyjęcie zarówno gwarancji dotyczących zakazu niedyskryminacji ze względu na język czy pochodzenie narodowe, jak również, w celu zabezpieczenia pełniej i rzeczywistej realizacji dostępu do środków przekazu, podjęcie przez władze środków specjalnych ułatwiających taki dostęp. Środki takie mają podwójny cel: ułatwienie dostępu do mediów przedstawicieli mniejszości narodowych oraz promocję tolerancji i pluralizmu kulturowego. Artykuł omawia niektóre aspekty wolności wypowiedzi przedstawicieli mniejszości narodowych, takich jak posiadanie i utrzymywanie mediów mniejszości narodowych oraz używanie języków mniejszości narodowych w sferze publicznej i prywatnej. To ostatnie zagadnienie jest szczególnie istotne z punktu widzenia rozróżnienia tego, co publiczne i tego, co prywatne. W kontekście używania języków mniejszości władze państwowe nierzadko bezpodstawnie regulacje dotyczące ograniczeń rozszerzają też na sferę prywatną.