Uwarunkowania przemian ustrojowo-prawnych i politycznych w Republice Białoruś. Problemy teoretyczno-metodologiczne

Abstract

Republika Białoruś jest ostatnim państwem autorytarnym w Europie, którego poziom przemian ustrojowo-prawnych można określić jako autorytaryzm skonsolidowany. W przypadku Białorusi, która po w 1991 roku pretendowała do grona państw demokratycznych, a po 1995 zmieniła kurs w kierunku autorytaryzmu. Istotne jest zatem z punktu teorii, jak i praktyki politycznej ocena uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych, które oddziałują na charakter państwa. Ważny aspekt stanowi określenie warunków, które pozwolą na wyjście z autorytaryzmu skonsolidowanego w kierunku demokratyzacji państwa. Na kształt i zakres przemian ustrojowo-prawnych i politycznych wpływają nie tylko elity polityczne czy społeczeństwo, choć one są dominujące, ale także historia, religia, kultura polityczna, system aksjologiczny, będący w znacznym stopniu kontynuacją systemu sowieckiego. Bardzo znaczące w przypadku Białorusi są uwarunkowania kształtowania się autorytaryzmu na poziomie normatywnym i funkcjonalnym. Brak uwarunkowań do powstania aktywnego społeczeństwa obywatelskiego uniemożliwia, na obecnym etapie rozwoju przemian ustrojowo-prawnych, tworzenie i budowanie demokratyzacji, która zgodnie z duchem III fali powinna zakotwiczyć się w Białorusi już po rozpadzie systemu bipolarnego.