SZKOŁA A DZIAŁANIA INKLUZYJNE – STANOWISKA TEORETYCZNE, UWARUNKOWANIA PRAWNE A EDUKACYJNA RZECZYWISTOŚĆ
DOI:
https://doi.org/10.34739/sn.2022.22.03Słowa kluczowe:
szkoła, inkluzja, teorie, uwarunkowania prawne, rzeczywistość edukacyjnaAbstrakt
Podjęte zagadnienie dotyczy współczesnej polskiej szkoły i jej działań inkluzyjnych. Wykraczają one poza obszar niepełnosprawności. Obejmują uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, zgodnie z przyjętymi przez Ministerstwo Edukacji kategoriami. W tekście podjęto następujące kwestie: stanowiska teoretyczne w edukacji inkluzyjnej (przykłady), edukacja włączająca a jej podstawy prawne, działania inkluzyjne i praca z uczniem ze specjal-nymi potrzebami edukacyjnymi w praktyce (ze wskazaniem na statystyki), stratyfikacja społeczna a działania inkluzyjne w edukacji. Tekst kończy się refleksją nad rzeczywistym stanem edukacji włączającej. Ma on prowokować do określenia poziomu i zakresu realnej inkluzji z jednoczesnym zestawieniem z jej modelem teoretycznym.
Pobrania
Bibliografia
Antonovsky A. (1979), Health, stress, and coping. New Perspectives on mental and phy-sical well-being, Jossey-Bass, San Francisco, CA.
Aronson E. (2009), Człowiek istota społeczna, PWN, Warszawa.
Borucka A., Pisarska A. (2012), Koncepcja resilience – czyli jak pomóc dzieciom i mło-dzieży z grup podwyższonego ryzyka, Wydawnictwo ORE, Warszawa.
Cybulska R. (2017), Kierunki zmian w zakresie wspierania dzieci i młodzieży w przed-szkolu szkole lub placówce, [w:] R. Cybulska et al. (red.), Uczeń ze specjalnymi potrze-bami edukacyjnymi w systemie edukacji w świetle nowych przepisów prawa oświato-wego, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa.
Dobrowolska B. (2019), Społeczna przestrzeń szkoły i wielokulturowość w dziecięcym obrazie świata. Studium socjopedagogiczne, Wydawnictwo Naukowe UPH, Siedlce.
Dobrowolska B. (2021), Ślady Komeńskiego we współczesności: utopijność versus realna obecność jego założeń pedagogicznych i społecznych, [w:] B. Sitarska (red.), Od Jana Amosa Komeńskiego do współczesności – znaczenie idei wielkiego pedagoga dla rozwo-ju nauki i edukacji, Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne, t. 8, Wydawnictwo Naukowe UPH, Siedlce, s. 75.
Dobrowolska B. (2019), Inkluzja w edukacji a kulturowa różnorodność szkoły. SPE – wielokulturowość – konteksty instytucjonalne, [w:] E. Jówko (red.), Instytucjonalne uwa-runkowania inkluzji społecznej. Synergia działań, Wydawnictwo Naukowe UPH w Siedlcach, Siedlce, s. 121-132.
Erikson E.H. (2000), Dzieciństwo i społeczeństwo, Wydawnictwo Rebis, Poznań.
Firkowska-Mankiewicz A. (2012), Edukacja włączająca zadaniem na dziś polskiej szkoły, ORE, Warszawa.
Giza T. (2019), Kształcenie uczniów zdolnych – między inkluzją a segregacją, [w:] „Studia Edukacyjne. Problemy Społeczne, Edukacyjne, Artystyczne”, nr 33, s. 31-48.
Gmerek T. (2008), Edukacja i procesy reprodukcji kulturowej. Studium przypadku na przykładzie mniejszości romskiej w Hiszpanii, [w:] A. Gromkowska-Melosik, T. Gmerek (red.), Problemy nierówności społecznej w teorii i praktyce edukacyjnej, Oficyna Wy-dawnicza Impuls, Kraków, s. 247.
Heszen I., Sęk H. (red.), Psychologia zdrowia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Poznań 2007.
Edukacja włączająca (s.a.), gov.pl – Serwis Rzczypospolitej Polskiej, https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/edukacja-wlaczajaca, dostęp: 06.06.2022.
Inkluzja (s.a.), [w:] Internetowy słownik synonimów języka polskiego online, https://synonim.net/synonim/inkluzja, dostęp: 30.05.2022.
Jówko E. (red.) (2019), Instytucjonalne uwarunkowania inkluzji społecznej. Synergia działań, Wydawnictwo Naukowe UPH w Siedlcach, Siedlce.
Komeński J.A. (1956), Wielka dydaktyka, Zakład im. Ossolińskich, Wrocław.
Klebaniuk J. (red.) (2007), Oblicza nierówności społecznych. Studia interdyscyplinarne, Eneteia, Wrocław–Warszawa.
Korporowicz L. (1993), Tworzenie sensu. Język – kultura – komunikacja, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Kurcz I., Psychologia języka i komunikacji, Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
Miles S., Singal N. (2010), The Education for All and inclusive education debate: conflict, contradiction or opportunity?, [in:] „International Journal of Inclusive Education”, Vol. 14, Iss. 1, pp. 1-15.
Nowicka-Rusek E. (2011), Szkoła, rodzina i dzieci romskie, [w:] M. Kołaczek, J. Talewicz-Kwiatkowska (red.), Funkcjonowanie poznawcze i językowe dzieci romskich uczęszczających do szkół specjalnych i masowych – konteksty społeczne, Stowarzyszenie Romów w Polsce, Oświęcim.
Okoń W. (1999), Dziesięć szkół alternatywnych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Okoń W. (2001), Nowy słownik pedagogiczny, Wydawnictwo Akademickie Żak, War-szawa.
GUS, Urząd Statystyczny w Gdańsku (2019), Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2018/2019, Warszawa–Gdańsk.
Pestalozzi H. (1923), Jak Gertruda uczy swoje dzieci, przeł. W. Osterloff, wyd. 2, Wydawnictwo Księgarnia L. Fiszera, Łódź–Katowice.
Porzucek-Miśkiewicz M. (2018), Miejsce ucznia zdolnego w praktyce dydaktycznej, „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja”, nr 2 (14), s. 87-98.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. Załącznik do Obwieszczenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 lipca 2020 r., Dz.U. poz. 1280 (t.j.).
Qvortrup A., Qvortrup L. (2018), Being included – experiences of social participation of pupils with special education needs in mainstream schools, „International Journal of Inclusive Education”, Vol. 22, Iss. 7, pp. 803-817.
Segiet W. (2013), O związku edukacji z rodziną. Społeczne konteksty i jednostkowe biografie, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Tołstoj L. (1963), Ogólne uwagi dla nauczyciela, [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa.
Tołstoj L. (1963), Szkoła jasnopolańska w miesiącu listopadzie i grudniu, [w:] L. Tołstoj, Pisma pedagogiczne, przekł. L. i S. Wołoszynowie, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa.
Witkowski L. (2009), Rozwój i tożsamość w cyklu życia. Studium koncepcji E.H. Eriksona, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Edukacji Zdrowotnej, Łódź.
Wygotski L.S. (1989), Myślenie i mowa, PWN, Warszawa.
Wygotski L.S. (2002), Kryzys siódmego roku życia, [w:] A. Brzezińska, M. Marchow, (red.), Wybrane prace psychologiczne II: dzieciństwo i dorastanie, L.S. Wygotski, tłum. T. Czub, Zysk i S-ka, Poznań.
Zacharuk T. (2011), Edukacja włączająca szansą dla wszystkich uczniów, Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny „Meritum”, 1(20).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Student niepełnosprawny. Szkice i rozprawy
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
