MUZYKA I EDUKACJA MUZYCZNA W DZIEŁACH JANA AMOSA KOMEŃSKIEGO

Abstract

Jan Amos Komeński, czeski pedagog, wielki dydaktyk-nauczyciel narodów, praktyk-teoretyk, duchowny ewangelicki, filozof, humanista, zwolennik egalitaryzmu-wykształcenia, twórca nowoczesnego encyklopedyzmu dydakty-cznego, reformator-twórca koncepcji jednolitego systemu szkolnictwa, zasady poglądowości, twórca idei edukacji permanentnej, prekursor edukacji ikonicznej, działacz społeczny, religijny związany z reformacją, prekursor psychologii rozwo-jowej i uniwersalizmu - odegrał ogromną rolę w kształtowaniu świadomości, czym jest powszechna edukacja muzyczna, był twórcą nowoczesnych, innowacyj-nych podręczników dla szkół oraz instrukcji metodycznych dla nauczycieli. Jan Amos Komeński swoje poglądy na temat edukacji muzycznej i muzyki przedstawił w dziełach pedagogicznych takich dziełach jak: Wielka dydaktyka, Szkoła macierzyńska, Informatorium szkoły macierzyńskiej, Drzwi języków otworzonych. Przedsionek, Świat zmysłowy w obrazach, Szkoła zabawy albo encyklopedia życia, Wprowadzenie do pansofii, Szkic wszechwiedzy, O Kulturze geniusza mowy, Nau-ka szkolna-Atrium, Przedmowa do nauczycieli, Wszystkie dzieła dydaktyczne. Jan Amos Komeński był myślicielem barokowym i to znalazło odzwierciedlenie w jego bogatej twórczości. Okres, w którym żył, tworzył i działał z punktu widzenia historii muzyki to: barok wczesny, wykazujący ślady tradycji renesansowej, z przewagą utworów z udziałem głosów wokalnych oraz barok dojrzały, w którym wykształciły się nowe formy i gatunki muzyczne wokalno-instrumentalne i instrumentalne. Myśli o muzyce Jana Amosa Komeńskiego wciąż mają ponadczasowy charakter i stanowią inspirację dla współczesnych pedagogów.