Pansofia Comeniusa a możliwość poznania wszystkiego

Abstract

Ideę pansofii jako całościowego i holistycznego ujęcia wszelkiej wiedzy zapro-ponował w naukach medycznych Paracelsus, a w dydaktyce Jan Amos Komeński (Comenius). Opanowanie wszechwiedzy (pansofia) jest dla Comeniusa postulatem moralnym. Jego realizacja jest możliwa poprzez ograniczenie poznania do aktualnej i sprawdzonej wiedzy, która ma charakter podręcznikowy. Aktualizacją wiedzy zajmuje się nauka, a filozofia ma wskazywać nowe pytania i wątpliwości (aporie), które domagają się jednoznacznego rozstrzygnięcia. Celem pansofii jest zarówno zdobycie całej wiedzy, jak i jej utrzymanie, czyli wyeliminowanie ograniczeń poznawczych człowieka (SI, Big data).