Humanizm i troska o rozwój człowieka w ujęciu Jana Amosa Komeńskiego i Edwarda Abramowskiego. Interpretacja wybranych faktów z ich życia w perspektywie psychohistorycznej

Abstrakt

W artykule ukazano podobieństwo doświadczeń i cech osobowości Jana Amosa Komeńskiego oraz Edwarda Abramowskiego – dwóch wybitnych myślicieli z różnych epok i krajów. Obu łączył głęboki humanizm i troska o rozwój człowieka. Ich działalność wynikała z niezgody na zastaną rzeczywistość, a oświata i wychowanie miały być według nich narzędziami zmiany społecznej oraz emancypacji politycznej i ekonomicznej. Próba analizy ich życiorysów w ujęciu psychohistorycznym podkreśla potrzebę kształtowania nie tylko wiedzy, ale także wartości i postaw sprzyjających rozwojowi pełnych, świadomych osobowości. Skłania jednocześnie do refleksji nad aktualnością i odkrywczością wielu aspektów ich filozofii społecznej. Ideały, o których pisali w swoich pracach, dbałość o nieograniczone możliwości rozwoju osobowości, afirmacja jednostki i jej roli w życiu społecznym – świadczą o tym, że byli humanistami wielkiego formatu.