Kultura bezpieczeństwa ekologicznego

Abstrakt

W artykule podjęto próbę zestawienia ze sobą i przeanalizowania znaczenia dwóch pojęć: „kultura” i „bezpieczeństwo ekologiczne”. Starano się poprzez to zwrócić uwagę na fakt, że w biokulturowej ewolucji człowieka bezpieczeństwo ekologiczne było na każdym jej etapie bardzo ważnym czynnikiem kształtowanym przez rozwijającą się kulturę. Wydaje się, że nie może być inaczej, ponieważ od bezpieczeństwa ekologicznego, które łączy w sobie aspekty egzystencjalne, zdrowotne i socjalne, zależy w ogóle życie i przetrwanie człowieka oraz zaspakajanie wszystkich jego potrzeb. Jednak w ostatnich kilkudziesięciu latach obserwuje się wiele działań podejmowanych przez ludzi, które nie służą zachowaniu bezpieczeństwa ekologicznego. Mamy zatem do czynienia z paradoksalną sytuacją polegającą na tym, że kultura stworzona przez człowieka niszczy egzystencjalne podstawy istnienia, a więc zagraża bezpieczeństwu ekologicznemu. Starając się znaleźć odpowiedź na pytanie o zakres współczesnej kultury bezpieczeństwa ekologicznego naszego społeczeństwa, przeanalizowano wybrane dane zamieszczone w aktualnych rocznikach statystycznych GUS, aby na ich podstawie spróbować określić tendencje w postępowaniu ludzi, np. w zakresie gospodarowania odpadami i ściekami, będącymi realnym zagrożeniem dla środowiska, a tym samym i dla człowieka. Studiując dane, starano się doszukać prośrodowiskowych postaw wyrażających się np. w chęci oszczędzania energii czy wody. W artykule omówiono także wyniki badań ankietowych, których przedmiotem było określenie sozologicznych postaw i preferencji młodzieży akademickiej, która aktualnie studiuje, lecz wkrótce rozpocznie zawodowe życie, polegające na podejmowaniu decyzji, w tym tych mających wpływ na bezpieczeństwo ekologiczne. Badania ankietowe studentów przeprowadzono w latach 2014-2016 w Uniwersytecie Przyrodniczo-Humanistycznym w Siedlcach. Analizie poddano 200 ankiet wypełnionych przez studentów różnych kierunków i specjalności, realizujących kurs akademicki edukacji środowiskowej.