JANA AMOSA KOMEŃSKIEGO CZŁOWIEK JAKO „WOLNY UŻYTKOWNIK ŚWIATA”

Abstrakt

Człowiek jako wolny użytkownik świata jest elementem szerszego po-strzegania rzeczywistości społeczno-politycznej przez Komeńskiego w ramach jego neoplatońskiej propozycji filozoficznej. Wszystko oświeca Bóg, a dusza ludzka doko-nuje realistycznego poznania rzeczywistości. Aspekt duszy rozumnej ogranicza wolę w jej swobodnym poznaniu, co zapobiega błędom poznawczym. Jednak bez założe-nia wolności nie jest możliwe ani działanie człowieka, ani dążenie do dobra. Powszechne wyzwolenie ludzkości przez jej edukację wymaga więc wolności na po-ziomie religijnym i politycznym oraz – tak jak to postulował Bacon – w nauce.