Tempus

Obrona przeciwlotnicza Wojska Polskiego w okresie międzywojennym

Adam Radomyski — 2023-11-14

W artykule przedstawiono rozważania, któ re koncentrują się na organizacji obrony przeciwlotniczej w Polsce po zakoń czeniu pierwszej wojny światowej do momentu napaści Niemiec hitlerowskich, co miało miejsce 1 września, 1939 r. W pierwszej części artykułu zwrócono uwagę na doświadczenia w zakresie organizacji obrony przeciwlotniczej, które zdobyły państwa walczące na frontach pierwszej wojny światowej. W tej kwestii przyjęto tezę, że ten konflikt zbrojny był pierwszym poligonem doświadczalnym dla jednostek obrony przeciwlotniczej osłaniających walczące wojska i obiekty cywilne przed atakiem sterowców i samolotów bojowych. Zdobyte przez inne państwa doświadczenia w zakresie obrony przeciwlotniczej stanowiły podstawę do stworzenia pierwszych jednostek artylerii przeciwlotniczej w Polsce po 1918 r. W wyniku rozwoju polskiej myśli wojskowej oraz działań praktycznych wypracowano w Polsce zasady obrony przeciwlotniczej wojsk lądowych oraz taktykę użycia artylerii przeciwlotniczej w różnych rodzajach działań bojowych. Bazując na nakreślonej sytuacji problemowej przyjęto, że celem artykułu będzie: przedstawienie organizacji obrony przeciwlotniczej w Wojsku Polskim w okresie międzywojennym oraz scharakteryzowanie jej organizacji w odniesieniu do podstawowych rodzajów działań bojowych.

Kościół, „Solidarność” i Amerykanie. Kontakty duchowieństwa z ambasadą USA w Warszawie między sierpniem 1980 a grudniem 1981 r.

Patryk Pleskot — 2023-11-14

W okresie „karnawału Solidarności” ambasada USA w Warszawie starała się zdobyć jak najwięcej informacji o tym, co się tak naprawdę dzieje w Polsce. Wobec początkowego braku rozwiniętych kontaktów w środowisku działaczy NSZZ, amerykańscy dyplomaci usiłowali kontaktować się z intelektualistami, ludźmi kultury, studentami, a także członkami PZPR. Do najważniejszych środowisk, z którymi nawiązywano relacje, zaliczało się duchowieństwo katolickie, głównie to hierarchicznie (ale nie tylko) oraz środowisko katolików świeckich (przede wszystkim KIK). W okresie 16 miesięcy legalnego funkcjonowania „Solidarności” Amerykanie wielokrotnie spotykali się z księżmi, próbując ich namówić na dłuższe rozmowy i szczere charakteryzowanie polskiej rzeczywistości. Ci często chętnie udzielali odpowiedzi, widząc w dyplomatach zachodnich nie tylko wdzięcznych słuchaczy, lecz także instrument realizowania własnych interesów politycznych. W artykule autor, na podstawie wybranych przykładów, w skrótowy sposób omawia te niejednoznaczne kontakty, których tłem i najważniejszym kontekstem pozostawała „Solidarność”.

Sowietyzacja Polski i Europy Środkowo-Wschodniej jako proces

Marek Wierzbicki — 2023-11-14

Ideologia marksistowska zakładała konieczność rozszerzania przyjętych patentów – hasło tzw. rewolucji światowej. W Związku Sowieckim, już po 1917 r., kwestię powyższą potraktowano poważnie. To, co nie powiodło się w 1920 r., rządzący Rosją bolszewicy zrealizowali po 1944 r., przy czym np. sami Polacy mieszkający w Sowietach siłę narzuconych praktyk doświadczyli już wcześniej. Tekst jest interdyscyplinarną analizą mechaniki implikowania wzorców komunistycznych generalnie w Europie Środkowej i Wschodniej. Wskazano na najważniejsze zjawiska polityczne, społeczne oraz gospodarcze.

Diagnoza użytkowania karabinków MSBS GROT w wojnie w Ukrainie w okresie roku jej trwania. Wybrane aspekty

Marcin Sztobryn — 2023-11-14

W okresie roku prowadzenia wojny w Ukrainie strona rosyjska poniosła nienotowane dotąd straty w potencjale ludzkim. Jest to olbrzymia liczba, świadcząca także o wykorzystaniu na skalę masową urządzeń i sprzętu wojskowego. W czasie trwania tej wojny strona ukraińska stosowała broń będącą na jej wyposażeniu oraz dostarczoną przez państwa sprzymierzone. Jednym z największych donatorów uzbrojenia stała się Polska. Strona ukraińska otrzymała z polskich zasobów modułowy karabinek MSBS GROT, którego całościowy proces konstruowania i wytwarzania przebiega w Fabryce Broni „Łucznik” w Radomiu. Dotychczas karabinek ten najczęściej wykorzystywały Wojska Obrony Terytorialnej, a w późniejszym czasie wojska operacyjne RP. Żołnierze jednomyślnie podkreślają, że to dobra, prosta i wygodna w obsłudze broń, a jej użytkowanie staje się wręcz intuicyjne. Praktyczne sprawdzenie karabinka w realnych działaniach zbrojnych w Ukrainie wpłynęło na zainteresowanie tym rodzajem broni.

Wacław Roman Wegnerowicz (1883-1950). Żołnierz, publicysta, dyplomata – przyczynek do biografii

Anna Ambrochowicz-Gajownik — 2023-11-14

Artykuł traktuje o losach Wacława Romana Wegnerowicza i jego służbie ojczyźnie. Zapisał się na kartach historii jako żołnierz, publicysta, dyplomata. W swej wędrówce zawodowej przemierzył Europę, Bliski Wschód, a u kresu swego życia osiadł w Ameryce Północnej. Jego kariera zawodowa na różnych płaszczyznach była barwna oraz obfitująca w relacje z ważnymi i znaczącymi osobistościami. Praca w dyplomacji zajmowała jednak najwięcej miejsca w życiu Wegnerowicza. Skierowany do pracy w służbie konsularnej, piastował kolejno kierownicze stanowiska w konsulatach w Marsylii, Stambule i w Treście. Ostatnie lata życia spędził w Kanadzie, działając czynnie dla sprawy polskiej.

Co historykowi do katastrof? Wspomnienie Czarnobyla, 1986

Marcin Kula — 2023-11-14

IV Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Społeczeństwo w wojsku, wojsko w społeczeństwie w XIX i XX wieku. Relacje i procesy w ujęciu interdyscyplinarnym” (15-16 czerwca 2023 r., Dęblin)

Paweł Orłowski — 2023-11-14

Korespondencja Jerzego Giedroycia z Zygmuntem Hauptem

Ewelina Górka — 2023-11-14

Alicja Urbanik-Kopeć, Matrymonium. O małżeństwie nieromantycznym, Wydawnictwo Czarne, Warszawa 2022

ks. Radosław Chilimoniuk — 2023-11-14