TY - JOUR AU - Dobrowolska, Barbara PY - 2019/12/16 Y2 - 2024/03/28 TI - Komeniologia jako proces i rezultat poznania naukowego. Wątek społecznych kontekstów edukacji w myśli Jana Amosa Komeńskiego JF - Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne seria Pedagogika JA - szk VL - 6 IS - SE - Artykuły DO - UR - https://czasopisma.uph.edu.pl/szk/article/view/1484 SP - 113-127 AB - <p>Artykuł jest próbą uzasadnienia znaczenia komeniologii w naukach humani-stycznych i społecznych. Zawiera także interpretację społecznych kontekstów edukacji pojawia-jących się w pismach Komeńskiego. Uzasadnienie znaczenia i charakteru komeniologii opiera się na sensach pojęcia nauki na podstawie poglądów T. Pilcha i T. Bauman. Ich akademicki podręcz-nik Zasady badań pedagogicznych jest klasyczną pozycją metodologiczną w pedagogice. Nadają oni pojęciu nauki sens dydaktyczny, instytucjonalny, treściowy, historyczno-socjologiczny i funkcjonalny. Każdy z nich został poddany analizie w odniesieniu do komeniologii. W kategorię naukowości komeniologii wpisuje się cały system treści, obejmujących różne etapy rozwoju człowieka i jego egzystencję. Przedmiotem analiz i interpretacji są warunki społeczne i poli-tyczne, co w rezultacie buduje coraz to nowe określenia, twierdzenia, interpretacje i reinterpre-tacje odnoszące się do dzieł i myśli Komeńskiego. Z uwagi na metody badań tych dzieł, w kome-niologii dominuje fenomenologia i hermeneutyka, z ich filozoficzną podstawą. Naukowe pozna-nie, badania i rozwiązania metodologiczne, powstający system wiedzy o Komeńskim pozwalają nadać komeniologii charakter refleksji humanistycznej. Z racji interdyscyplinarności podejmo-wanych tematów refleksja ta dotyczy nauk humanistyczno-społecznych. Nadanie komeniologii rangi naukowości jest uznaniem jej powstawania w kategoriach procesu i rezultatu poznania naukowego. Rozważania nad naukowością komeniologii i jej dyskurs łączą się ze wskazaniem kwestii społecznych. Ze względu na zainteresowania własne autorki pedagogiką społeczną, podjęto próbę wskazania społecznych kontekstów edukacji. Stanowią one nie do końca rozpo-znany obszar w dziełach Komeńskiego i wymagają dalszych analiz. Obejmują między innymi kwestie szkoły jako instytucji społecznej, równego prawa do edukacji, ubóstwa, nierówności społecznej i wykluczenia.</p> ER -